การเล่นกระบี่กระบองแต่ละครั้งนั้นมีแบบแผนการเล่นที่กำหนดไว้ ดังนี้
1. การถวายบังคม ในสมัยโบราณผู้แสดงจึงต้องมีการถวายบังคมซึ้งเป็นการแสดงความเคารพต่อพระเจ้าแผ่นดินด้วย และต่อมาได้เป็นการปฏิบัติเพื่อแสดงความจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์และผู้มีพระคุณ การถวายบังคมนี้จะกระทำ 3 ครั้ง แต่ละครั้งมีความหมายดังนี้
ครั้งที่ 1 หมายถึง การแสดงความเคารพต่อหลักธรรมคำสั่งสอนขององค์พระศาสดา
ครั้งที่ 2 หมายถึง การแสดงความเคารพต่อองค์พระประมุขของชาติ
ครั้งที่ 3 หมายถึง การแสดงความเคารพต่อบิดา มารดา ผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาการและผู้มีพระคุณ
2. การขึ้นพรหม ประกอบด้วย การขึ้นพรหมนั่ง และการขึ้นพรหมยืน บัว นิลอาชา ได้กล่าวไว้ว่า “การขึ้นพรหมสี่หน้านี้มีความสำคัญยิ่งกับการต่อสู้กระบี่กระบองมาตั้งแต่โบราณต้องกระทำและเคารพเจ้าเหนือหัวเป็นเครื่องบำรุงขวัญ ทำให้ใจคอ กล้าหาญ สามารถปกป้องคุ้มครองในการต่อสู้กับศัตรู” ซึ่งมี 2 ชนิด (นาค เทพหัสดิน ณ อยุธยา, 2513) ได้แก่
2.1 การขึ้นพรหมนั่ง ได้แก่ การนั่งร่ายรำแต่ละทิศจนครบ 4 ทิศ แล้วจึงกลับหลังหันลุกขึ้นยืน
2.2 การขึ้นพรหมยืน เป็นการยืนรำแต่ละทิศจนครบทั้ง 4 ทิศ และจบลงด้วยการเตรียมพร้อมจะปฏิบัติในขั้นตอนต่อไป
3. การรำเพลงอาวุธ ผู้แสดงที่เล่นอาวุธรำเพลงตามอาวุธที่ตนใช้ โดยเลือกท่ารำจากท่ารำทั้งหมดในอาวุธนั้นตามความเหมาะสมประมาณ 1 ท่า
ในปัจจุบันการรำอาวุธจะใช้อุปกรณ์กระบี่กระบองเรียกว่า “เครื่องไม้” เป็นอาวุธที่ประดิษฐ์ขึ้นอย่างสวยงามด้วยลวดลายไทย เช่น โล่หน้าราหู เพื่อใช้ในช่วงเวลาของการรำก่อนการต่อสู้ เครื่องไม้รำนี้นอกจากจะทำสวยงามเพื่อการรำแล้วยังเป็นการจัดทำเพื่อบูชาครูและเมื่อรวมกันเป็นชุดจะประกอบด้วย กระบี่ ดาบ ง้าว พลอง โล่ เขน ดั้ง ไม้ สั้น เรียกว่า “เครื่องตั้ง” หรือ “เครื่องไม้” ซึ่งจะใช้ตั้งบูชาในการประกอบพิธีการไหว้ครูประจำปีของแต่ละสำนัก
4. การเดินแปลง เป็นลักษณะของการเดินที่พร้อมจะเข้าสู่ท่าต่อสู้ การเดินจะเดินไปจนสุดสนามแล้วกลับมาที่เดิมขณะที่อยู่ในระยะใกล้ที่จะสวนกันให้ต่างหลีกไปทางซ้ายเพียงเล็กน้อยโดยอาวุธอาจจะถูกหรือระกันเล็กน้อยได้ การเดินแปลงเป็นการที่ทั้งสองฝ่ายต่างจ้องดูเล่ห์เหลี่ยมของกันและกัน เป็นการอ่านใจกันและคุเชิงกันในทีก่อนจะเข้าต่อสู้
5. การต่อสู้ จะเป็นการใช้ท่าทางการต่อสู้ที่ได้ฝึกมาทั้งหมดในสถานการณ์จริง การต่อสู้นี้จะใช้อาวุธของการต่อสู้ที่เรียกว่า “เครื่องไม้ตี” มีลักษณะเช่นเดียวกับเครื่องไม้รำแต่ไม่ได้ตกแต่งให้สวยงาม
6. การขอขมา เป็นการไหว้กันและกันระหว่างผู้เล่นทั้งสองฝ่ายหลังจบการแสดงแต่ละอาวุธ เป็นการขอโทษต่อการแสดงที่ผิดพลั้งต่อกัน เป็นระเบียบที่กำหนดขึ้นในภายหลังจากสมัยท่านอาจารย์ นาค เทพหัสดิน ณ อยุธยา
